Tekst en foto’s: Ronald Rozema
De Waddenzee is een populaire locatie als het aankomt op fotografie. Koehool, Moddergat, en Wierum zijn zomaar een paar plekjes waar iedere fotograaf wel eens van heeft gehoord of iets van heeft gezien. Het enige verschil met veel andere locaties aan zee is dat je geen zand hebt maar dikke vette klei. Dat gaat overal tussen zitten, ruikt erg sterk (ik laat even in het midden of het nou lekker of vies is) en je kunt er gemakkelijk in vast komen te zitten. Hieronder enkele tips voor als je eens een keer aan het Wad gaat fotograferen.
Ga je het wad op? Trek goed zittende laarzen aan. Wandelschoenen worden gegarandeerd vies en het fijne slik gaat overal tussen zitten, en de geur… Die krijg je er nooit meer uit, weet ik uit ervaring. Op sokken naar huis…. Trek je laarzen uit en doe een paar oude sportschoenen aan die goed blijven zitten, het liefst van die half hoge. Je zal merken dat het veel prettiger loopt en dat je meer stabiliteit hebt.
Met laarzen het Wad op zorgt er vaak voor dat je vast wordt gezogen door het slik en je balans gemakkelijk verliest, met als gevolg… dat je valt. Wadlopers gaan altijd met schoenen het Wad op in plaats van laarzen. Bij alle wadlooporganisaties is het zelfs verplicht. Vaak ben je je laarzen binnen een paar honderd meter al kwijt en zitten ze diep in het slik, voor altijd. Wadlopen is een behoorlijk pittige onderneming en mag alleen plaatsvinden onder begeleiding van een erkende wadloopgids. Zelf het Wad op is niet aan te raden maar je mag wettelijk 500 meter vanaf de vaste wal het Wad op of je moet een persoonlijke wadloopvergunning hebben, dan mag het wel maar het wordt wel afgeraden om helemaal alleen te gaan. Persoonlijk raad ik het af om zo ver alleen het Wad op te gaan. Je komt gemakkelijk vast te zitten en eenmaal vast… Het water komt op de Waddenzee ook weer terug en je zou niet de eerste zijn waarbij hulpdiensten je van het Wad moeten halen.
Ga je fotograferen bij een droger stuk dan zijn laarzen afdoende, bijvoorbeeld bij het welbekende en fotogenieke Koehool. Ook in de kwelders bij Moddergat en Holwerd bijvoorbeeld, prima te doen op laarzen zolang je maar niet de zee zelf op gaat, dan wordt het gauw dieper. Het wrak bij Wierum is een mooi voorbeeld van een locatie waar schoenen eigenlijk wel “verplicht” zijn. Je gaat hier wat verder het Wad op (ongeveer 150 meter vanaf de zeedijk gerekend) en het slik kan erg diep zijn, dat verschilt per seizoen en weersomstandigheden (Bij storm wordt er bijvoorbeeld erg veel slik het wad op gestuwd en zal het hier en daar wat dieper zijn) Er zijn hier al heel wat mensen op laarzen languit gegaan, met en zonder camera.
Als je eenmaal op het Wad staat, op schoenen of laarzen, zak je altijd wel een klein beetje weg. Blijf een beetje bewegen om niet helemaal vast te komen staan en alsnog je laars onvrijwillig uit te doen. Er wordt weleens gezegd dat je plankjes of zelfs cd’s mee kan nemen om je statief stevig neer te zetten en dat deze dan niet wegzakt. Zonde van je cd’s en als die cd’s 20 centimeter in die vieze modder zijn weggezakt… Neem je ze ook weer mee? Gewoon stevig neerzetten en misschien even een schappelijk zetje meegeven dat de poten goed in het slik staan. Gebruik de onderste delen/poten van je statief als die in het slik staan. Door de onderste delen van je statiefpoten te gebruiken heb je nooit dat fijne slik in je draaiende/bewegende delen van het statief. Na de tijd alleen even goed afspoelen en klaar.
Ga je toch wat verder het wad op (500 meter is het maximum zonder erkende wadloopgids) ga dan het liefst met z’n tweeën: mocht je vast komen te zitten of je bent gevallen dan heb je hulp en je kunt elkaar helpen met je apparatuur als je bijvoorbeeld een lens moet wisselen. Het neerleggen van je tas op de grond is in vele gevallen geen optie. Alleen op het wad is prima te doen maar je moet qua voorbereiding even wat meer plannen wat je precies wilt gaan doen. Sta je tot je knieën in het slik, het waait en die tas wil niet helemaal meewerken… Een objectief wisselen kan een hele operatie zijn soms.
Verder het Wad op betekent vaak ook dat je dwars door je compositie loopt als je eenmaal besluit om toch net even terug te lopen. Houdt daar rekening mee. Voetstappen in het slik blijven wekenlang zichtbaar, zeker op de wat drogere stukken zoals bij Koehool waar het water (getij) niet zo ver komt.
Respecteer de natuur om je heen. Ga niet (ver) het Wad op als het opkomend water is. Vogels gebruiken de droge stukken als vluchtplaats en je zal de vogels alleen maar verstoren. Bij enkele plekken aan de Waddenzee is het ook verboden om met hoog water in de kwelders te lopen vanwege de HoogWaterVluchtplaats (HVP) voor vogels. Dit wordt duidelijk aangegeven door middel van borden aan de rand van de kwelders. In het broedseizoen (15 maart tot en met 15 juli) is het strikt verboden om in de kwelders te zijn. Ook dit wordt duidelijk aangevebe door diverse borden en hier wordt nauwlettend toezicht op gehouden door bijvoorbeeld het Fryske Gea (in Friesland).
Als je helemaal klaar bent en je komt weer thuis: Spoel alles goed af, ook je schoeisel. De vette klei gaat overal tussen zitten en eenmaal uitgehard is het lastig te verwijderen en de geur… Die is voor altijd.
Wil je nog meer over het Wad leren en dat combineren met een leuke fotografie workshop? Doe dan mee met de workshop landschapsfotografie aan het Friese Wad.