Op zoek naar locaties voor zonneharpen in Google Maps

Tekst en foto’s: Paul Begijn

Een goede landschapsfoto begint vaak met een goede voorbereiding. Kennis van het terrein en landschap zijn vaak essentieel om te weten wat je kunt verwachten. Meest ideaal is natuurlijk om ter plekke te gaan ‘scouten’, maar voor wie tijd en geld wil sparen, kan veel informatie aflezen in Google Maps Satelliet.

Nu het najaar is begonnen begint het voor veel landschapsfotografen weer te kriebelen om herfstige plaatjes te schieten in het bos. In deel 3 focussen we ons op het vinden van geschikte plekken in het bos voor zonneharpen. Eerder kon je deel 1 en deel 2 al lezen over het scouten van locaties voor landschapsfotografie.

Bosfotografie is een van de lastigere disciplines in de landschapsfotografie. Vooral om het licht vaak hard is en de omgeving al snel rommelig overkomt. Compositie en licht zijn daarom doorslaggevend voor een geslaagde bosfoto. Over het algemeen kan gesteld worden dat de eerste 3 uur vanaf zonsopkomst het meest gunstig zijn voor bosfotografie. Omdat bossen een toegangsverbod hebben tussen zonsondergang en zonsopkomst is het wenselijk om niet voor zonsopkomst in het bos te zijn in verband met verstoring van de dieren.

De periode vanaf 3 uur na zonsopkomst tot zonsondergang is over het algemeen minder interessant vanwege het harde licht. Enkele uitzonderingen daargelaten in de donkere maanden (winter halfjaar) wanneer mist, dichte motregen of sneeuw het zicht laten soms laten teruglopen. De meest voorkomende vorm van mist is echter stralingsmist, die ontstaat tijdens heldere en nagenoeg windstille nachten. Stralingsmist heeft echter de eigenschap om ook weer snel opgeruimd te worden zodra de zon boven de horizon komt. Het kan in de eerste 2 uur na zonsopkomst wel in prachtige zonneharpen resulteren, tenminste als het zonlicht door het dichte bladerdek kan schijnen en er boven het bos een laag nevel hangt.

Omdat de zon in de herfst vaak enkele uren nodig heeft om boven de bomen te komen, duurt het vaak even voordat zonnestralen de bosbodem bereiken. Althans, als je je middenin het bos bevindt. Daarom is het belangrijk om bij bosfotografie en het fotograferen van zonneharpen de bosranden op te zoeken. Dat zijn de plekken waar de zon als eerste het bos binnendringt. Bovendien is het eerste licht het mooist, en resulteert vaak in felle oranje en gele harpen.

Maar lang niet alle bosranden zijn geschikt voor het ontstaan van zonneharpen. Belangrijkste voorwaarde zijn mistbanken aan de rand van het bos. Deze dringen vaak nog een klein stukje het bos in, maar zullen al snel oplossen omdat de ondergrond en omgeving niet geschikt zijn voor het ontstaan van mistbanken. In deel 2 zijn we op zoek gegaan naar beukenpercelen, en dat zijn dan ook de bossen waar we graag zonneharpen zien. Over het algemeen genereren weilanden met gras en waterpartijen het makkelijkste mist tijdens zogenaamde stralingsnachten (nachten met weinig wind en een heldere hemel waarbij het sterk afkoelt).

We gaan in Maps dus op zoek naar beukenbossen met weilanden of waterpartijen aan de rand. Een andere belangrijke voorwaarde is de stand van de zon. Die komt globaal op tussen noordoost en zuidoost, afhankelijk van de tijd van het jaar. Daar zijn ook allerlei handige apps voor, zoals Photo Pills of Sun Position Demo. Maar ook in Maps kunnen we grofweg de stand van de zon bepalen.

We starten onze zoektocht net als in deel 2 in de omgeving van Boshuis Drie, in het prachtige Speulderbos op de Veluwe.