Tekst en foto’s: Ellen van den Doel
Hoe zorg je ervoor dat je plezier blijft houden in je fotografie? En wat zijn de valkuilen die op de loer liggen? In dit artikel 4 valkuilen in de fotografie.
Misschien fotografeer je nog maar net, misschien al jaren. Wat is het grote verschil in beiden? De beginner is nog enthousiast en weet nog heel goed waarom hij/ zij een nieuwe camera heeft gekocht. De fotograaf die al langer fotografeert is dit gevoel misschien wat verloren. Wat zijn factoren die dit kunnen veroorzaken? Er zijn er heel veel, maar in dit artikel beschrijf ik er 4.
1. Fotograferen voor de likes
Misschien een inkopper, maar wel een belangrijke. Ik zie veel beginnende fotografen. In eerste instantie zijn ze lekker enthousiast en onbevangen bezig met de camera. Waarom? Omdat ze het gewoonweg leuk vinden om te fotograferen. Daarom heb je tenslotte de camera gekocht. Maar dan komt er een punt waarop ze zichzelf wat serieuzer gaan nemen. Rond gaan kijken op social media en zich dan mee laten voeren in deze wereld. De foto wordt niet meer gemaakt omdat het gewoon leuk is om te fotograferen, maar met in het achterhoofd of deze wel gaat ‘scoren’. Dit doet je creativiteit geen goed. Je laat je leiden door wat anderen (en vooral het algoritme) mooi vindt en niet door wat jezelf mooi vindt. Mogelijk maak je zelfs bepaalde foto’s niet meer. Wat ook veel voorkomt, is dat je zelf in eerste instantie erg blij was met een gemaakte foto. Trots op het resultaat. Je was er tenslotte zelf bij, je hebt het moment beleefd. Vol verwachting plaats je hem op social media…. en……. er gebeurd niets! Hij “scoort’ niet. Het is dan gemakkelijk om te denken, mijn foto is niet goed! Als je dit maar vaak genoeg overkomt, raak je gedemotiveerd.
2. De beste/ beroemd willen worden
Het is goed om een drijfveer te hebben. Door de lat iets omhoog te leggen blijf je actief en kritisch. Maar de lat te hoog leggen, kan juist demotiverend werken. Het doel wordt dan onbereikbaar. Een voorbeeld is dat je fotografen voorbij ziet komen op tv, Instagram, etc. die ‘groots’ zijn. Dat wil ik ook, wordt er dan veel gedacht. Maar wanneer ben je eigenlijk de beste? En het is het wel een wedstrijd? Met wie? Eigenlijk ga je dan vooral de strijd aan met jezelf. Want er valt niet te winnen in dit geval. Eigenlijk alleen maar te verliezen. De kans dat je een wereldwijde grootheid wordt met fotografie is niet heel realistisch. Natuurlijk mag je hiervan dromen, maar waak ervoor dat dit niet je plezier in de weg gaat staan. Geniet van het moment, het proces.
3. Te snel willen
Dit punt hangt ook wel een beetje samen met de bovenste twee. Even terug naar het begin, je hebt net je eerste camera gekocht en fotografeert dolgelukkig alles wat los en vast zit. Je bent trots op je foto’s en laat ze zien aan familie en vrienden. Social media komt ook om de hoek kijken. Dan zie je andere fotografen, daar kijk je tegen op. Daar raak je door geïnspireerd. En dan gaat er een knop om. Je wilt ook zo goed worden, ook zulke foto’s maken. Dan ineens wordt het een soort race. Je moet beter worden en wel snel ook. Je wilt je meten aan die grote fotografen, je wilt erbij horen, gezien worden. De hobby is nu niet meer een ontspannen bezigheid, maar een proces met druk erachter. Binnen een jaar wil je goed zijn. Terwijl die grote fotografen waar je naar keek, misschien wel 10 jaar of meer bezig zijn geweest om op dat niveau te komen. Maar dat verteld social media niet. En waarom wil je eigenlijk zo snel?
4. Locaties scoren
Ook dit punt hangt vaak samen met de andere punten. Op social media lijkt er soms een race gaande, als iemand scoort met een bepaalde locatie rent de rest er achter aan. In de hoop er ook mee te scoren. Nu is met het fotograferen van bekende locaties op zich niets mis, af en toe kan dit ook leerzaam zijn. Maar het daagt niet echt uit in het vinden van een nieuwe compositie. Wat dat betreft leer je vaak veel meer van het fotograferen van onbekende locaties. Het nadeel van het gaan naar een bekende locatie is dat je al een heel beeld hebt gevormd van deze locatie. Je hebt al foto’s voorbij zien komen met de meest mooie omstandigheden. Het kan daardoor eigenlijk alleen nog maar tegenvallen. Er blanco in gaan werkt dan eigenlijk beter. Dit komt je creativiteit ten goede.
Tips:
- Fotografeer niet om te scoren. Fotografeer voor jezelf, omdat je het leuk vindt om te doen.
- Denk eens na voor jezelf, waarom ben je ooit begonnen met fotografie? Hoe ver zit je van dit gevoel vandaan?
- Geniet van het proces van het maken van de foto.
Betrap je jezelf op 1 of meer van deze valkuilen? Ik denk dat dit voor veel mensen in bepaalde mate herkenbaar zal zijn. Zeker als je van nature enige competitie en prestatie drang hebt. Denk dan weer eens terug aan dat moment dat je begon met fotograferen, waarom deed je dat? Wat was er zo leuk aan? Dat moet de basis blijven. Zolang je kan fotograferen vanuit dat gevoel, dan blijft het leuk. Dan kun je creatief blijven en blijven groeien. Gun jezelf de tijd en leg jezelf geen druk op. De bovenstaande valkuilen lijken op de korte termijn gunstig voor het groeiproces, maar op de lange termijn juist niet. Ken je het spreekwoord “hardlopers zijn doodlopers”? Fotograferen die te gefocused en juist wel werken met de punten uit bovenstaande valkuilen zullen hier mogelijk eerst succes mee hebben, maar dan kan er een moment volgen dat ze uitgeblust raken en gedemotiveerd. De camera pakken is dan een frustratie geworden. Zonde toch?
Hoe kijk jij hier tegen aan?
Mooi artikel van de realiteit. Ik krijg vaak negatieve reacties als ik de bepaalde foto’s wel of niet like. En de mening over het algoritme?? Ik ben er niet mee bezig. Ik geniet van de momenten in de natuur, de rust en stilte, de geluiden en de sfeer. Ik ben geïnspireerd door Ellen.. en blij dat ik deze mooie hobby gevonden heb.
Trudie
Zo herkenbaar en o zoveel die hier mee struggelen inclusief mijzelf. Het is niet verkeerd perfectie na te streven en de lat hoog te leggen, maar het moet wel haalbaar blijven en geen frustraties gaan opleveren. Ik heb bijvoorbeeld een enorme haat liefde verhouding met Instagram. Het is zo oppervlakkig en krijg er zo weinig van terug. Ik heb dat achter mij gelaten, dan maar niet bekent, het kost me teveel tijd hiermee bezig te houden. Wat betreft spiegelen aan andere fotografen heeft ook geen zin, zeker als je 40 uur in de week werkt en het moet hebben van de spaarzame momenten in het weekend.
Laat allemaal los, geniet van het fotograferen, daag jezelf uit en jaag vooral niet dezelfde locaties na, wees creatief.
Wat een goed artikel Ellen.
Ik herken mijzelf hier in zekere mate in, de lat enorm hoog leggen en eigenlijk iedere keer dan teleurgesteld zijn als ik naar het eindresultaat kijk. Voor mijzelf wil ik hier nu een weg in vinden en het plezier weer voelen in plaats van het prestatie gevoel. Ik ga weer lekker aan de gang met de online workshop landschapsfotografie daar krijg ik ook veel meer zelf vertrouwen van en dat is fijn want daardoor geniet ik weer van het fotograferen!
Goed artikel. Gelukkig gaat het mij om het plezier en ik hoop dat dat zo blijft.
Goed stuk Ellen, ja het plezier zit mij vaak in het moment; de foto is de herinnering aan dat moment, wie was erbij, wat een toffe plek. Ik heb nu heel wat foto’s staan waar ik niet mee doe of heb gedaan, maar wel met plezier eropuit ben gegaan. Ik geniet het meest denk ik van een creatief moment, heb ik weer een tak of lampjes kan ik dit of dat gaan maken en natuurlijk een workshop geven en kennis overdragen, dat is toch ook zo leuk! Nu ga ik zelf weer een workshop volgen met flits fotografie; hopelijk draagt dat weer bij in de lightpaint techniek; dan word ik pas echt blij!!????????????????
Heel goed artikel! Zo duidelijk omschreven hoe het er helaas veel aan toe gaat.
En in zekere mate herken ik mezelf hier ook in, maar probeer zoveel mogelijk lekker mijn eigen ding te doen, voor mezelf en zeker is het leuk om te kunnen delen en waardering te krijgen maar als dat de hoofdreden word/is om te fotograferen word het tijd om goed na te denken.
We hebben zo een mooie hobby! Welke niet verpest mag worden door socials.
Dus aan iedereen geniet van je hobby niet om te presteren maar te ontspannen
Heel herkenbaar Ellen, goed artikel.
5 jaar geleden op fotoclub begonnen, nu zeg ik “slechte” foto’s maar wat had ik een plezier. Ik wilde beter, volgde workshops, foforeizen, cursussen en keek naar goede fotografen. Zo erg dat ik binnen alle z.g. “lijntjes” ging fotograferen/fotoshoppen voor de likes, die ik natuurlijk niet kreeg in die mate wat ik wilde. Uiteindelijk fototoetsel paar maanden niet aangeraakt en
vorig jaar “opnieuw” begonnen. Fotograferen wat ik leuk vind en de manier waarop ik het leuk vind. Wel met in achterhoofd wat ik afgelopen jaren geleerd heb, maar zo heb ik meer en meer mijn eigen manier van fotograferen leren ontdekken.
Nu af en toe weer mee met fotoreizen en/of workshops maar puur voor plezier., want dat heb ik nu weer terug.
Goed artikel Ellen! Ik denk dat veel fotografen zich hierin herkennen en het is goed om je hier bewust van te zijn. Ik vind het zelf fijn dat ik afgelopen jaar aan een project heb kunnen werken (bij een fotoclub). En daar heel doelgericht mee bezig te zijn in plaats van de socials. Als afsluiter exposeren we ons resultaat, geeft mij veel meer voldoening dan de likes en de gejaagdheid van Instagram.
Goed artikel! Ik merk dat ik totaal geen enkele behoefte meer voel om aan de ratrace op Instagram mee te doen. Ik zie best goede en bekende Nederlandse amateurfotografen leven op en voor dat platform, kennelijk de behoefte om daar te groeien, waardering te krijgen en populair te worden, zodat ze zich ook bij de ‘top’ wanen waar tegenop wordt gekeken en goed beschouwd is dat toch triest. Leg die telefoon eens lekker weg, het leven speelt zich niet af op een beeldscherm en waardering die je krijgt van mensen om je heen is zoveel waardevoller! Als aanvulling op je mooie artikel zou ik willen opmerken dat je je ook moet realiseren dat de beelden die je op de socials voorbij ziet komen en waaraan je je eigen werkt spiegelt, vaak zo niet uit de camera rollen, maar meestal een behoorlijke edit ondergaan. Daar is mijn inziens niks mis mee, sommige edits zou ik ook graag onder de knie krijgen, maar het is wel goed hier bij stil te staan.
Wat een tof artikel is dit!!
Genieten met een grote letter G daar gaat het mij om.. en hopelijk voor vele anderen!!