Tekst: Ellen van den Doel
Dat berg landschapje wat je wel eens voorbij ziet komen op je camera, dat is je histogram. Gebruik jij je histogram? Kijk jij er wel eens naar? Het is een erg handig hulpmiddel. Aan je histogram zie je niet perse of je een goede foto hebt gemaakt, maar het zegt je wel veel over je belichting. En dat is precies wat lastig te beoordelen is in het veld op het schermpje van je camera.
Denk je foto even om in zwart wit. Hoeveel procent zwart zit er in je foto? En hoeveel procent wit? Daartussen zitten nog heel veel verschillende grijstinten. Dit wordt weer gegeven in het histogram. Aan de linkerkant staan de zwarte delen en aan de rechterkant de witte delen. Hoe hoger de berg op die locatie in het histogram, hoe meer er van die tint aanwezig is in de foto. Zit de berg vooral aan de linkerkant van het histogram? Dan heb je een donkere foto gemaakt. Zit de berg vooral aan de rechterkant van het histogram, dan heb je een lichte foto gemaakt. Klopt dit met wat je aan het fotograferen bent?
Wat je ten alle tijde moet controleren is of er geen informatie in de grafiek tegen de linkerkant of tegen de rechterkant aan zit. Want die informatie ben je kwijt. Tegen links zijn onderbelichte, zwarte delen. Tegen rechts zijn overbelichte, witte delen.
Als we uit gaan van de techniek “expose to the right” wil je liever een lichtere foto maken en die achteraf donkerder maken indien gewenst dan andersom. Een donkere foto oplichten levert meer ruisvorming op. Bij een lichtere foto krijgt de camera ook meer informatie binnen. Wanneer je een foto maakt volgens expose to the right is het wel belangrijk dat je in RAW fotografeert.
Het histogram is onderverdeeld in kolommen met verticale lijnen. Iedere kolom is 1 stop licht. Zo kun je heel makkelijk aflezen wat er voor nodig is om aan de hand van je belichtingsinstellingen het histogram naar links of naar rechts te verplaatsen.
Wanneer je een landschapsfoto maakt van een zonsondergang zie je meestal twee bergjes. Een links en een rechts. De rechter berg is van de lichte lucht en de linker berg is van de donkere voorgrond. Het verschil aan licht is dan groot voor de camera. Zorg dat deze beide bergjes nog net binnen het histogram passen zodat je alle informatie hebt. Wil je betere informatie uit de raw halen en minder met de uiterste te hoeven werken helpt een grijsverloop filter hierbij. Deze plaats je voor de lucht en brengt de beide bergjes weer dichter naar elkaar toe.
In Lightroom (of een ander bewerkingsprogramma) zie je het histogram ook terug. Wanneer je je foto bewerkt zie je ook dat het histogram hierin in mee beweegt. Er is niet perse een perfect histogram. Gebruik het histogram om je belichting af te lezen en leg dit naast de situatie die ja aan het fotograferen bent. Klopt het dan? Of moet je aanpassingen doen in de belichting? Bijvoorbeeld bij een nachtfoto zal het histogram veel meer links zitten dan overdag, wat ook logisch is want er zijn vooral donkere tinten aanwezig. Maar ook hier probeer je het histogram niet onnodig links te laten zitten en pas je het aan binnen de mogelijkheden die je hebt op dat moment.
De nieuwere camera’s en systeemcamera’s hebben de mogelijkheid om het histogram live op je scherm te laten zien wanneer je werkt via liveview (scherm op de achterkant van de camera). Vaak moet je hiervoor op een knop als “disp” of “info” drukken. Heb je deze functie niet, dan moet je na het maken van je foto je histogram bekijken en aan de hand hiervan aanpassingen doen. Het beoordelen van je histogram is handig bij alle typen fotografie, landschapsfotogafie, macro fotografie, maar ook bijvoorbeeld studio fotografie. Ga jij je histogram gebruiken? 🙂
Pingback: Waarom is het beter om te fotograferen in RAW? - Dutch Photo Academy
Pingback: Veel gemaakte fouten in Lightroom - Dutch Photo Academy
Pingback: Wat is een stop? - Dutch Photo Academy